Sjediste vrlo militantnog plemena Desidiata je bilo u Brezi i iz ovog perioda postoje mnogi vazni spomenici (najveci su dvije krrsanske crkve iz V stoljeca). Kao namjesnik iz drugog stoljeca je bio poznat Flavijus Valens, koji je koristio rimsko gradzansko pravo.

Konstantin Porfirogenit bizantski car-pisac govori o zemlji Bosni u svojim zabiljezkama u prvoj polovini X stoljeca.

 U srednjem vijeku bosanski narod je imao svoju (posebnu) crkvu koja se razvila u okviru srednjovjekovne Bosne.

U ovoj republici bio je karakteristican narodni otpor vjerskoj i politickoj moci, koja je okruzivala Bosnu sa sve cetiri strane svijeta.

Kroz historiju Tursko carstvo je vladalo Bosnom od 1463-1878. godine i tokom tog perioda ova provincija je imala poseban status, a vrlo je vazno napomenuti da su 63 bosanska sluzbenika bila porijeklom bosanci.

Historija Breze postuje u potpunosti visenacionalnost sto dokazuju ove zgrade.

slike 5

 Odbojkaski klub "Soko" je osnovan 1934. god., na inicijativu slovenackih inzinjera i tehnicara koji su donijeli prvu odbojkasku loptu. Nakon II svjetskog rata u DTV "Partizan" je od mnogih sekcila zazivio odbojkaski tim, a uspjesni rezultati su bili promjenljiva pozicija u takmicenju na nivou druge lige. Prvi zna?ajan uspjeh je postignut 1966. god. kada su zene osvojile sampionat bivse Jugoslavije. Juniorski sampionat tri godine kasnije 1969.god. seniori su osvojili trece mjesto u sampionatu (bivsa Jugoslavija). (slika 5)

Zenski tim iz Breze osvojio je mnoga prva mjesta na Republickim takmicenjima.
Clanovi drzavne reprezentacije (bivse Jugoslavije) bili su:  Gabrijela Hrvat, Sevlida Cengic, Vesna Medic, Ruzica Brekalo, Dubravka Vajsman i Zlata Veljak.

Vazno je napomenuti da je mnogo puta zenski tim iz Breze kompletan ujedno bio i republicka repretentacija.
Prvi covjek muske i zenske odbojke je gosp. Ivica Turbic i svako ko zna ponesto o odbojci zna da je ovaj ?ovjek dio odbojke.
   

Fudbalski tim "Rudar" iz Breze dobio je ime kada  je formiran 1924.godine i kao takav je jedan od starijih timova u RBiH.
Istorija tima nije bogata sa uspjesima na drzavnom nivou, ali je kao amaterski tim dobio epitet rudarske skromnosti. Sudjelovanje na prvom sampionatu u bivsoj Jugoslaviji koje je odrzano u mjestu Trbovlje, fudbalski tim iz Breze se plasirao kao drugi u sezoni 1958/59 godine, iza sampiona tima iz Sarajeva. Rudar je bio u drustvu sa zeljeznicarom, celikom, Famosom, itd.